Kijken naar de bodem van de zorgput (1/7)
In zijn onvolprezen ‘Essays’ vertelt de 16e-eeuwse filosoof Michel de Montaigne over een edelman die zijn hand openhaalt aan een deurkruk in zijn kasteel en twee dagen later sterft aan een infectie. Ja, het leven was er, maar erg zeker was het niet en voor de meesten was het kort. Rond het jaar 1860 lag de gemiddelde levensduur in Europa zo rond de 45 jaar. Dat getal was weliswaar vooral zo laag door de grote kindersterfte, maar wie de volwassenheid haalde, mocht niet verwachten veel ouder te worden dan zo’n 70 tot 75 jaar. Enfin, u weet hoe het verder ging.
Langzaam maar zeker werd de hele westerse wereld op riolering en schoon leidingwater aangesloten, verbeterden we onze hygiëne en onze voeding, kregen we allemaal onderwijs en kregen we infectieziekten grotendeels onder de duim. Toen we langzaam maar zeker oud genoeg werden om ook last te krijgen van hartkwalen en kanker begonnen we ook die serieus aan te pakken. Toen dat steeds beter begon te lukken, leken we onze laatste grote slag te moeten leveren met – dementie. Maar terwijl behandelmogelijkheden dagelijks toenemen, heeft niemand scherp voor ogen op welk moment behandelmogelijkheden transformeerden in een gereedliggend traject van existentiële keuzestress. Het zijn ook geen goedkope keuzes die er gemaakt moeten worden. Plaveiden goede bedoelingen de weg naar verplichte bekostiging van de ene generatie door de andere?
Paradox in de zorg
Deze beschreven ontwikkeling staat centraal in het boekje ‘Werelden achter de Zorg’ dat we in mei 2020 uitbrengen. In 2000 hebben we dit boekje voor het eerst uitgegeven. We beschreven hierin toen een drietal mogelijke ‘bestemmingen’ voor de reis die de zorg op dat moment begonnen was. Met als doel om meer scherpte en ruimte te krijgen in het debat over de te kiezen richting voor de ontwikkeling waarin de zorg zich op dat moment bevond. In het boekje beschreven we de wereld van ondernemen, onderhandelen en van ontplooien.
In de loop der jaren is er een nieuwe, vierde wereld ontstaan: de wereld van verlangen en onbehagen. De krachten van de eerste drie werelden - kracht van de markt, regulerende overheid en zichzelf ontplooiende burger - vormen geen stabiel evenwicht. Ze bevinden zich in een voortdurend proces van conflicteren, interacteren en produceren. In de nieuwe uitgave van ‘Werelden achter de Zorg’ verkennen we de contouren van deze vierde wereld en de vormen die de zorgverlening kan aannemen. Duidelijk wordt dat we met een paradox zitten: door elke dag nieuwe mogelijkheden toe te voegen zijn we de bodem van de put gaan zien.
Geschreven door Hans Westerveld
Blogreeks ‘Werelden achter de Zorg’
In een blogreeks geven we u alvast een kijkje in onze verkenning naar de vierde wereld en daarmee ook in de nieuwe uitgave van het boekje ‘Werelden achter de Zorg’. We gaan o.a. in op vragen als ‘Wat heeft de huidige situatie nodig?’, ‘Waarom moeten zorgbestuurders tegenwoordig ONAF opereren?’ en ‘Welke vormen kan de zorgverlening anno nu aannemen?‘ In blog 2 van deze reeks kunt u meer lezen over wat deze situatie precies nodig heeft.
Alle blogs bekijken