Uitbreiding bevoegdheden college sanering zorginstellingen uit de tijd
De overheid slaagt erin om marktwerking in de zorg te verstoren. Dat stellen Johan Paul en Gerard Thaens vast naar aanleiding van de nieuwe wet ‘winst’. Met deze wet verstevigt de overheid de greep van het College Sanering op hoe zorginstellingen met vastgoed en huisvesting omgaan. En dat is onwenselijk.
Zorginstellingen doppen hun eigen boontjes en kunnen gewoon failliet gaan net als elke andere onderneming. Er moet marktwerking en concurrentie zijn waardoor de kwaliteit en de prijs van de zorg wordt bepaald door de tucht van de markt. Deze uitgangspunten zijn de kern van het beleid dat al decennia door onze overheid wordt nagestreefd. Grote verstorende factor hierin is echter niet zelden de overheid zelf. De kartelwerking van de zorgkantoren en de NZa met centrale sturing op tarief en volume zijn hier treffende voorbeelden van.
Maar dit blijkt nu ook uit een ander uitvloeisel de wet ‘winst’. In deze wet wordt de laatste dwaling van overheidsbemoeienis voorgesteld, het in stand houden en uitbreiden van de bevoegdheden van het College Sanering. Het is bij deze wet de bedoeling dat de overheid toeziet, instemt en stuurt op verkoop, verhuur, aankoop en aanhuur van vastgoed. Deze wettelijk afgedwongen bemoeienis zal er vast toe leiden dat hier en daar een instelling behoed wordt voor slecht of dom gedrag van een bestuurder of vastgoeddirecteur. De overheid grijpt met deze wet in op bedrijfsvoering van particuliere organisaties zonder echter verantwoordelijkheid te nemen voor de gevolgen van dit ingrijpen. Er zijn immers ook voorbeelden van situaties waar de bemoeienis van het College tot negatieve financiële effecten heeft geleid.
Vastgoed is een molensteen om de nek van menigeen zorginstelling. Dat is een veel gehoord geluid. Jaarlijks worden er zo’n 150 zorgvastgoed locaties verkocht. Daarnaast zijn er jaarlijks honderden andere transacties zoals door verhuur. Bij deze transacties kunnen zorginstellingen zich laten bijstaan door deskundigen. Wij zijn groot voorstander van een transparantere markt en marktconforme prijsvorming. Uiteraard, alles wat met publiek geld is gerealiseerd moet goed te gelde worden gemaakt. Vastgoed is een kapitaalintensieve business en het is daarom goed dat dit qua risico’s meer los komt te staan van de zorgexploitant.
Het is echter nog beter als de markt zélf voor voldoende checks and balances zorgt. Door goed bestuur en toezicht bijvoorbeeld. Daarvoor hebben we governececodes. Daarnaast pleiten wij voor auditteams. Dergelijke teams kunnen op verzoek van raden van toezicht vastgoedtransacties onderzoeken en adviseren. En zo’n team kan een zorginstelling bijstaan bij een transactieproces. Laten we waken voor ‘rituele dansen’ langs het College Sanering. Het wordt tijd dat de markt serieus wordt genomen.