Tussen thuis en ziekenhuis

Tussen thuis en ziekenhuis

Tussen thuis en ziekenhuis hoort meer dan een verzorgingshuis

Het tekort aan handen aan het bed speelt niet alleen in verzorgingshuizen, maar ook in ziekenhuizen en thuis. Onze ouderen leven steeds langer en hebben behoefte aan passende zorg. Een ongeluk zit in een klein hoekje en daardoor belanden ze soms in het ziekenhuis. Ze zijn helaas niet altijd in staat om (snel) terug te keren naar huis, terwijl de ziekenhuizen hun capaciteit moeten inzetten voor acute zorg. De coronacrisis maakt de druk op bedden nog groter. Een oplossing is het beter faciliteren van de zorg tussen thuis en ziekenhuis. Herstel- of respijtzorg. Een markt die nog klein is maar zal groeien.

Zo lang mogelijk thuis

De overheid voert al jaren het beleid om de ouder wordende mens zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Dat is in 2012 in gang gezet met het Scheiden Wonen en Zorg. Daarna werd de drempel voor een indicatie langdurige zorg verhoogd, waardoor toewijzing van een plaats in een verzorgingshuis moeilijker werd. Er wordt ook steeds meer een beroep gedaan op mantelzorg. Maar wat nu als een mantelzorger ontbreekt of te ver weg woont? Thuis is er vaak een tekort aan helpende handen.

Nieuw fenomeen

We worden ouder, maar leven langer met lichamelijke en geestelijke beperkingen. Daardoor ontstaat een nieuw fenomeen: mensen die te goed zijn voor het ziekenhuis, maar te slecht om terug te keren naar hun woning. Er groeit een woonbehoefte gericht op herstelzorg met het idee ‘nog even niet naar huis’ te gaan. Dat is beter voor het welzijn en herstel van de bewoner dan een ziekenhuisbed. Die woonbehoefte wordt ingevuld door een herstelzorglocatie. Ze bestaan wel, maar nog te weinig.

Vergelijkbare behoefte

De kosten van één dag in het ziekenhuis zijn flink hoger dan een verblijf in een herstelzorglocatie. Het is ook efficiënter doordat de zorg zich daar volledig kan richten op patiënten met een vergelijkbare behoefte. Het is naar mijn stellige overtuiging een groeimarkt die een antwoord heeft op de langdurige zorgvraag die nu deels geforceerd wordt geboden in een ziekenhuis of thuis, met alle beperkingen van dien.

Gespecialiseerde zorglocaties

Zorgbehoevenden zijn er in alle soorten, van ouderen tot mensen met een beperking of een tijdelijke hulpvraag. In de maatschappelijke discussie gaat het vooral over de oudere met lichamelijke aandoeningen of dementie. Toch is de uitdaging in de gehandicaptenzorg en de geestelijke gezondheidszorg niet minder groot. De diffuse vraag naar goede huisvesting is daarom niet eenvoudig te beantwoorden. Er is een groot palet aan zorgverleners, -vragen en -typen. En de oplossing zit in een breed spectrum van gespecialiseerde zorglocaties.

Financiële belangen

Hoewel geld in deze discussie niet de boventoon mag voeren, geldt wel dat de zorgvastgoedmarkt in een rap tempo volwassen wordt, sterke spelers kent en rendementen laat zien die inmiddels kunnen concurreren met andere markten. Toch staan financiële belangen de realisatie van nieuwe zorglocaties vaak in de weg. Zorgvastgoed vraagt, zeker als dat voor een brede doelgroep beschikbaar moet zijn, om een maatschappelijke prijsstelling. Zowel voor grondlocaties als gebouwen. Voor een gemeente of ontwikkelaar is dat niet altijd interessant, omdat andere invullingen meestal lucratiever zijn. Maar de vergoedingssystematiek binnen de zorg houdt nu eenmaal geen rekening met regionale verschillen. En een groot deel van de doelgroep heeft nu eenmaal ook beperkte(re) middelen.

Mijn oproep is om dit vraagstuk breed, met een maatschappelijke betrokkenheid, op te pakken en binnen gemeentegrenzen altijd ruimte te laten voor een passend zorgaanbod. Daaronder valt ook nadrukkelijk het bieden van herstelzorg. Deze vorm van zorg geeft de oudere van nu en de toekomst een passende     oplossing tussen thuis en ziekenhuis.


Eric Annaert
23-09-2020